"จำปาสัก" สุโค่ยเมืองน้ำตก

ปราสาทวัดพู หนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจำปาสัก พูดถึง“น้ำตก”ที่ ไม่ใช่อาหารอีสานรสแซ่บ “น้ำตกไนแองการ่า” ชายแดนอเมริกา-แคนาดา คือสุดยอดน้ำตกแห่งพื้นพิภพ เป็นน้ำตกเบอร์หนึ่งของโลกอันสุดยิ่งใหญ่อลังการ ใน ขณะที่ละแวกบ้านเรานั้นก็ไม่น้อยหน้า มีน้องๆของน้ำตกไนแองการ่าอย่าง“น้ำตก คอนพะเพ็ง”เป็นตัวชูโรง ถือเป็นอีกหนึ่งความยิ่งใหญ่ของ ธรรมชาติที่สร้างชื่อกระฉ่อน จนได้รับฉายาให้เป็น “ไนแองการ่าแห่งเอเชีย” น้ำตกคอนพะเพ็ง ตั้งอยู่ใน แขวงจำปาสัก สปป.ลาว ซึ่งเมืองนี้ไม่ได้มีดีแค่ไนแองการ่าเอเชียเท่านั้น หากแต่ยังมีมรดกโลกปราสาทหินวัดพูเป็นอีกหนึ่งไฮไลท์ นอกจากนี้ยังมีน้ำตกใหญ่ๆสวยๆงามๆอีกมากมาย จนหลายคนยกให้จำปาสักเป็น“เมืองแห่งน้ำตก”ที่น่าสนใจยิ่ง

เมืองปากเซที่กำลังโตวันโตคืน น้ำตก ตาด จำปาสัก เป็นแขวงทางตอนใต้สุดของลาว ในอดีตเคยมีเมืองจำปาสักเป็นเมืองหลวง จากนั้นในปี พ.ศ. 2448 ภายหลังฝรั่งเศสเข้ามาปกครองลาว ได้ตั้งเมือง“ปากเซ”ขึ้น เป็นเมืองหลวงแทน(มีฐานะเทียบเท่ากับอำเภอเมืองของจังหวัดในบ้านเรา) ปากเซวันนี้ คือศูนย์กลางของลาวใต้และเป็นเมืองพัก แหล่งตั้งหลักเดินทางไปเที่ยวตามจุดต่างๆในจำปาสัก นั่นจึงทำให้ปากเซวันนี้โตวันโตคืน รับกับกระแสธุรกิจท่องเที่ยวที่กำลัง เฟื่อง ซึ่งลูกค้าหลักก็ไม่ใช่ใครที่ไหน พี่ไทยเรานั่นเอง

ตาดเยือง ที่ปากเซ “ตะลอนเที่ยว”ได้พบกับ“พวงมาลัย”ไกด์สาวหน้าแฉล้มชาว ลาวผู้พาคณะเราเที่ยวในทริปนี้ ซึ่งเธอบอกให้เรียกเธอสั้นๆว่า “น้อง พวง” ก็ได้ (ในขณะที่หลายคนในทริปลงความเห็นกันว่า ชื่อ“มาลัย”ฟังรื่นหูคนไทยกว่า) น้องพวง นอกจากจะอธิบายหลายสิ่งหลายอย่างทั้งใน สปป.ลาว แขวงจำปาสัก และเมืองปากเซแล้ว เธอยังบอกกับเราว่า น้ำตกในลาวใต้มีอยู่ 2 ลักษณะด้วยกัน คือ ตาด และ คอน ตาด คือน้ำตกที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในป่าเขาทั่วๆไป ส่วนคอนภาษาลาว คือ “แก่ง”ในภาษาไทย คอนที่เป็นน้ำตก คือแก่งในแม่น้ำที่มีการไหลตกของสาย น้ำในระดับสูงจนมีรูปร่างลักษณะเป็นน้ำตกกลายๆ สำหรับจุดเที่ยวชมตาดในจำปาสักนั้น อยู่ที่ที่ราบสูง“บอละเวน”ที่ราบสูงขนาดยักษ์ใจกลางลาวใต้ที่มี ความอุดมสมบูรณ์ทั้งธรรมชาติ ป่าไม้ แหล่งทำการเกษตร ปลูกชา กาแฟ ผลไม้ มีชนเผ่าลาวอาศัยอยู่หลายเผ่า

ตาดฟาน ในที่ราบสูงบอละเวนมีน้ำตก ที่ได้รับความนิยมในหมู่ทัวร์ไทยอยู่ 3 น้ำตกด้วยกัน น้ำตกแรกคือ“ตาดเยือง”หรือน้ำตก เลียงผา(เยืองแปลว่าเลียงผา) ที่ทางลาวเพิ่งให้เอกชนเข้ามาบริหาร จัดการได้ไม่นาน ลักษณะคล้ายอุทยานแห่งชาติบ้านเรา มีสภาพแวดล้อมร่มรื่นสวยงาม มีร้านค้าชาวบ้านไว้ให้บริการนักท่อง เที่ยว มีการจัดแต่งภูมิทัศน์ด้วยสะพาน ศาลา ลำธาร ดูเรียบง่าย แต่มีเสน่ห์อยู่ในที ในขณะที่ตัวน้ำตกตาดเยือง เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ สูงประมาณ 120 เมตร ไหลเป็น 2 สายใหญ่ขาวลงมาจากโตรกผาสู่ลำธารฉ่ำเย็นเบื้อง ล่าง

ตาดผาส้วม น้ำตกลำดับที่สอง คือ “ตาดฟาน”หรือ น้ำตกเก้ง(ฟาน แปลว่าเก้ง)ที่อยู่ใกล้ๆกับตาด เยือง ตานฟานเป็นน้ำตกที่สูงที่สุดในลาว มีความสูงประมาณ 200 เมตร ไหลเป็น 2 สายเล็กๆคล้ายใครมาสร้างท่อเอาไว้ ไหลคู่ขนานยาว(เฟื้อย)จากบนผืนป่าลงสู่หุบเหวเบื้องล่าง ดูน่าทึ่งในความสวยระคนเสียวอันเนื่องมาจากความสูงมาก ทั้งตาดเยืองและตาดฟาน เป็น 2 น้ำตกขึ้นชื่อในเมืองปากซอง เมืองที่มีชาและกาแฟขึ้นชื่อ ซึ่งไม่ไกลจากน้ำตกทั้ง 2 จะมีบ้านทำชา ปลูกชา ให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปชิมชา ดูไร่ชา ชมวิธีการต้มชา คั่วชา และเลือกซื้อชา กาแฟ ติดไม้ติดมือกลับไปเป็นของฝากตามอัธยาศัย

สะพานแขวนข้ามลำธารในอุทยานบาเจียง จากตาดเยือง ตาดฟาน น้องพวงพาเราข้ามเมืองไปที่อุทยานบาเจียง เพื่อไปสัมผัสชื่นชมกับ“ตาด ผาส้วม”หรือที่คนไทยหลายคนเรียกว่า“ผาส่วม” เพราะคำว่า“ส้วม”ในภาษาไทยฟังระคายหูแถมมีกลิ่นอีกต่างหาก ในขณะที่ส้วมในภาษาลาวหมายถึง ห้องหอหรือห้องนอนของลูกสาว ตาดผาส้วม เป็นน้ำตกที่มีสายน้ำไหลผ่านผาหินกว้าง ลักษณะเป็นแท่งๆที่ความสูงในระดับเดียวกัน เกิดเป็นม่านน้ำตกขาว ยาว งาม โดยมีสายน้ำตกใหญ่อยู่ทางริมด้านขวา ที่ต่างไหลลงสู่ลำธารใสเย็น ซึ่งทางอุทยานได้ทำมุมหนึ่งไว้เป็นมุมถ่ายรูป และห้องอาหารใกล้ๆกับน้ำตก รวมถึงสร้างสะพานสลิงประดับไม้สุดจ๊าบไว้ ให้นักท่องเที่ยวเดินข้ามและถ่ายภาพความประทับใจกลับไปอวดคนที่ อยากอวดอีกด้วย

สะบายดี การทักทายของชาวชนเผ่าในอุทยานบาเจียง นอกจากตาดผาส้วมแล้วในอุทยา นบาเจียงยังมี “ตาดมะแงว” น้ำตกขนาดย่อมให้ชมกันอีกแห่งหนึ่ง อีกทั้งยังมี “หมู่บ้านชนเผ่า” ที่นำเอกลักษณ์ของชนเผ่าดั้งเดิมจำนวนหนึ่ง อาทิ กะตู ละแว กระต้าง อาศัยอยู่ในหมู่บ้านเป็นกลุ่มเผ่าใครเผ่ามัน ด้วยวิถีความเป็นอยู่ การแต่งกาย ภาษาพูด การละเล่น เครื่องดนตรี ข้าวของเครื่องใช้และบ้านเรือนอัน เป็นรูปแบบจำเพาะของเผ่าใครเผ่ามัน นับเป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งมีชีวิ ตที่น่าสนใจไม่น้อยเลย เสน่ห์ของอุทยานบาเจียงยังไม่หมดเท่านี้ แต่ที่นี่ยังมีที่พักสุดเท่เก๋กู้ดสร้างด้วยไม้อย่างน่าทึ่ง ให้เลือกพักกันแบบแอบอิงกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด ทั้งที่พักริมน้ำที่มีเสียงลำธารคลอเคล้าไปตลอด ที่พักใต้ความร่มรื่นของมวลหมู่ต้นไม้น้อย-ใหญ่ และที่พักที่สร้างอยู่บนต้นไม้ใหญ่อันสุโค่ยเหลือค่าย

บ้านต้นไม้ในอุทยานบาเจียง สำหรับมนต์เสน่ห์ของอุทยา นบาเจียงและตาดผาส้วมนั้น เครดิตต่างๆคงต้องยกให้คุณวิมล กิจบำรุง คนไทยที่ไปบุกเบิกหักร้างถางพง ปรับปรุงพื้นที่ และบริหารจัดการอุทยานบาเจียง ท่ามกลางความยากลำบากของผืนป่าที่ไร้คน เหลียวแล ให้กลายเป็นอุทยานและที่พักคุณภาพ ที่ปัจจุบันกลายเป็นต้นแบบของอุทยานหลายๆแห่งในสปป.ลาว แต่อนิจจา...คุณวิมลต้องมาสูญเสียการมองเห็นจาก โรคมาลาเรียขึ้นสมอง ก่อนที่เขาจะได้ชมความสำเร็จบริบูรณ์ นับเป็นการเล่นตลกของโชคชะตาที่น่าเศร้ายิ่ง แต่กระนั้นคุณวิมลก็ไม่ได้ท้อถอยยังคงเดินหน้าพัฒนาอุทยานบาเจียง ให้ดียิ่งๆขึ้นไป

มณีโคตร(ต้นคล้ายเขาควาย)ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์แห่งลาวใต้ น้ำตก คอน อุทยานบาเจียงเป็นที่พักที่จองยากมากแต่ทริปนี้เรา โชคดีที่จองได้ คืนนั้นจึงนอนใต้แสงดาว เงาจันทร์ ฟังเสียงหริ่งเรไรไพรป่า และเสียงสายน้ำจากลำธารที่ไหลติดต่อตามกันเป็นสรรพสำเนียง ธรรมชาติอันชุ่มชื่นฉ่ำใจ จากสายน้ำที่ไหลติดต่อตามกันในอุทยานบาเจียง วันรุ่งขึ้นน้องพวงพาคณะเราออกเดินไปชมความมหัศจรรย์อันยิ่งใหญ่ของ สายน้ำโขงที่ไหลติดต่อตามกัน เกิดเป็น“น้ำตกคอนพะเพ็ง”อันเลื่องชื่อ โดย ก่อนถึงคอนพะเพ็ง น้องพวงพาไปแวะชม“ต้นมณีโคตร”(มะนี โคด) ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวลาวนับถือกลางลำน้ำโขงโดยมีไทร 2 ต้น ขึ้นขนาบข้าง ซึ่งน้องพวงบอกว่ามณีโคตรศักดิ์สิทธิ์ต้นนี้มีต้นเดียวใน เอเชีย มีอายุอานามนับร้อยปีหรืออาจถึงพันปีทีเดียว มณีโคตรต้นนี้ มองด้านหนึ่งคล้ายเขาควาย มี 3 กิ่งหลักๆ กิ่งหนึ่งหันไปฝั่งลาว ชาวบ้านที่นี่เชื่อว่าใครได้กินผล(หมาก)ที่เกิด จากกิ่งนี้จะแก่ชราขึ้น กิ่งหนึ่งหันไปทางเขมร ชาวบ้านเชื่อว่าใครกินผลของกิ่งนี้จะกลายเป็นลิง และอีกกิ่งหนึ่งหันไปทางฝั่งไทย ใครที่ได้กินผลจากกิ่งนี้ จะหนุ่มขึ้น เยาวัยขึ้น

สายน้ำโขงไหลที่ติดต่อตามกันจากความกราดเกี้ยวของน้ำตก คอนพะเพ็ง “แต่วันนี้ยังไม่เคยมีใคร ได้กินหมากจากกิ่งไหนเลย เพราะไม่เคยมีใครเข้าไปถึงยังมณีโคตรต้นนี้ ที่ขึ้นอยู่บนเกาะเล็กๆกลางล้ำน้ำโขงอันเชี่ยวกรากได้ แม้แต่ฝรั่งเศสในสมัยที่ยังปกครองลาวเคยพยายามส่ง ฮ.(เฮลิคอปเตอร์)เข้าไปบินใกล้ๆ เพราะดูถูกในความเชื่อของคนลาว แต่ ฮ. ก็ต้องตกลงใกล้ๆต้นไม้อย่างไม่รู้สาเหตุ” น้องพวงเล่าปริศนาให้ฟัง ด้วยความเชื่อว่าศักดิ์สิทธิ์ ชาวลาวจึงสร้างศาลปู่เจ้ามณีโคตรไว้บนฝั่งที่สามารถมองเห็นต้นมณี โคตรได้อย่างชัดเจน ใครไปใครมาสามารถแวะสักการะหรือบนบานศาลกล่าวศาล ปู่เจ้ามณีโคตรกันได้ตามแต่ศรัทธา บริเวณที่ตั้งของต้นมณีโคตรเป็นต้นน้ำเหนือน้ำตกคอนพะเพ็ง ซึ่งหลังจากนั้นเพียงไม่กี่อึดใจ “ตะลอนเที่ยว” ก็เดินทางถึงยังน้ำตกคอนพะเพ็งที่ยังคงความยิ่งใหญ่สมฉายาไนแองกา ร่าเอเชียอยู่ไม่เสื่อมคลาย

น้ำคกคอนพะเพ็ง ไนแองการ่าเอเชียอันสุดอลังการ คอนพะเพ็ง เป็นน้ำตกที่มีลักษณะพิเศษอันเกิดจากคอนหรือแก่งตามที่กล่าวมา ข้างต้น แต่ว่าคอนพะเพ็งถือเป็นคคอนยักษ์ เกิดจากการไหลบ่าของแม่น้ำโขง หรือ“แม่น้ำของ”อย่างเชี่ยวกรากดุดัน ก่อนจะไปไหลตัดลงอย่างรุนแรง ตามระนาบดิ่งของแก่งหินเกิดเป็นน้ำตกอันยิ่งใหญ่ตระการตา ท่ามกลางองค์ประกอบของเกาะแก่งน้อยใหญ่ในลำน้ำโขงที่ช่วยเสริมแต่ง ให้ไนแองการ่าแห่งเอเชียดูทรงเสน่ห์มากขึ้น คอนพะเพ็งวันที่เราไปชมแม้ผ่านช่วงที่สวยที่สุดประจำปี มาแล้ว นั่นก็คือในราวเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม แต่ว่าด้วยความที่ปีนี้แม่น้ำโขงแล้งผิดปกติเป็นประวัติการณ์ จึงทำให้เกิดแก่งหินในลำน้ำผุดโผล่ขึ้นมากมาย พร้อมๆกับช่วยเพิ่มระดับความสูงและความแรงของน้ำตก ดูสวยงามแปลกตาชวนชมไปอีกแบบ แต่เป็นความแปลกตาบนสภาพความแห้งแล้งผิดปกติ ของธรรมชาติและการสร้างเขื่อนในเมืองจีน ซึ่งหลายคนส่วนใหญ่ในประเทศลุ่มน้ำโขงใต้เมืองจีนลงจึงต่างพูดเป็น เสียงเดียวกันว่า ขอให้เป็นปีสุดท้ายที่แม่น้ำโขงแห้งแล้งจัด เพราะเพียงแค่ครั้งเดียวก็เกินพอแล้ว

***************************************** จำปาสัก เป็นแขวงทางตอนใต้สุดของลาว ปัจจุบันเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวสำคัญใน อันดับต้นๆของลาว มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ “ที่ราบสูงบอละเวน มีไร่ชากาแฟ วิถีชีวิต และน้ำตก(ตาด)สวยๆงามๆหลายแห่ง อาทิ ตาดฟาน ตาดเยือง ตาดผาส้วม “มหานทีสี่พันดอน” พื้นที่แม่น้ำโขงที่มีดอน และคอน(แก่ง)มากมาย อาทิ น้ำตกคอนพะเพ็ง น้ำตก(แก่ง)หลี่ผี ดอนคอน ดอนเดด และปราสาทหินวัดพู มรดกโลก ปราสาทขอมขุนเขาอันทรงคุณค่าทางประวัติ ศาสตร์ ในขณะที่ในตัวเมืองปากเซ(อำเภอเมือง)มีสถานที่น่าสน ใจ อาทิ วัดหลวง ตลาดดาวเรือง และแม่น้ำ 2 สี จุดบรรจบของแม่น้ำโขงและปากแม่น้ำเซโดน(อันเป็นที่มาของชื่อปาก เซ) สำหรับการเดินทางไปจำปาสัก ลาวใต้ ในปัจจุบันนั้นแสนสบาย จากเมืองไทยเดินทางไปยังจังหวัดอุบลราชธานีตาม ความสะดวกของแต่ละคน ซึ่งหากใครต้องการเดินทางจากกรุงเทพฯสู่อุบล แบบรวดเร็วด้วยสายการบินราคาประหยัดก็สามารถสอบถามข้อมูลได้ที่ สายการบินไทยแอร์เอเชีย www.airasia.comหรือ ที่ 0-2515-9999 จากนั้นไปข้ามแดนที่ด่านช่องเม็ก-อุบลราชธานี สู่ด่านวังเต่า -สปป.ลาว ซึ่งที่นี่มีดิวตี้ฟรีให้คนไทยช้อปกันเพลิน แถมยังมีสินค้าต้องห้ามให้คนไทยแล้วเข้ามาโดนจับและปรับที่ด่าน บ้านเราอีกหลายรายการ